รายงานพิเศษ..

***“ตะคัน” หรือ “ตะคันดินเผา” มีลักษณะคล้ายถ้วยขนาดเล็กที่ทำมาจากดินโดยการนำไปปั้นให้เป็นรูปทรงแล้วนำไปเผา บางบ้านใช้สำหรับวางเทียนอบ วางกำยาน

***แต่บางบ้านก็นำตะคันมาใส่น้ำมันหรือเทียนขี้ผึ้งและใส่ไส้เส้นด้ายใช้เพื่อจุดไฟถวายเป็นพุทธบูชา ตามประเพณีไทยโบราณ แต่ครั้งสมัยสุโขทัยเป็นราชธานี ตราบจนถึงในปัจจุบัน

***ทุกวันนี้ที่ “บ้านตะคัน คุณจูคุณจิต” ชุมชนบ้านใหม่ตะพังทอง  เลขที่ 633/3 หมู่.3  ต.เมืองเก่า อ.เมือง.สุโขทัย ของ “ลุงจู”นายชัยรัตน์  ภุมราเศวต และ ปัาจิต-นางพรหมพร ภุมราเศวต  ยังคงสืบสานการทำตะคันดินเผา ตามแบบฉบับโบราณอย่างแท้จริง

*** “ลุงจู”เล่าย้อนกลับไปเกือบ 10 ปีที่ผ่านมา ช่วงค่ำคืน จะมีการจุดตะเกียงน้ำมันก๊าดใส่กระป๋องนม วางไว้ตามโบราณสถานต่างๆภายในอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย  ใช้จัดงานประเพณีลอยกระทงเผาเทียนเล่นไฟ เพื่อให้เกิดความสวยงามสว่างไสว

*** แต่ผลเสียคือทำให้เกิดมลพิษในอากาศเนื่องจากกลิ่นเหม็นของไอน้ำมัน  ทางกรมศิลปากรจึงระดมความคิดเพื่อหาทางแก้ไข ตนซึ่งทำงานในอุทยานประวัติศาสตร์เมืองเก่าอยู่แล้ว  มองเห็นว่า.. น่าจะลองทำ”ตะคัน”เลียนแบบภาชนะดินเผารูปร่างคล้ายถ้วยมีฐานแบบโบราณ ซึ่งมีมาแต่สมัยสุโขทัย มาใช้ทดแทนได้

***ปรากฏว่าสามารถใช้จุดให้แสงสว่าง มีความสวยงามตระการตาและไม่เกิดมลพิษในอากาศ   เมื่อนำออกวางขายช่วงงานลอยกระทง มีนักท่องเที่ยวให้ความสนใจกันเป็นจำนวนมาก

***นอกจากซื้อกลับไปเป็นของที่ระลึกแล้ว  บางรายยังซื้อไปตกแต่งสถานที่ เช่น  ตามโรงแรม ,รีสอร์ท,ร้านกาแฟ หรือ นำไปประกอบการแสดงนาฎศิลป์ ได้อีกด้วย

***ขั้นตอนการทำคือ หลังจากนำด้ายซึ่งทำมาจากฝ้ายชั้นดีของ จ.เชียงใหม่  มาฟั่นทำเป็นไส้เทียนมัดติดกับลวดในลักษณะ 3ขา วางในตะคันดินเผา ต้องสั่งมาจาก บ้านทุ่งหลวง อ.คีรีมาศ สามารถนำเทียนซึ่งเคี่ยวจนเหลว เทลงไปพอท่วมให้มีไส้เทียนโผล่ขึ้นมา รอให้เย็นก็สามารถนำไปใช้ได้ทันที

***ราคาขายขึ้นอยู่กับขนาด มีตั้งแต่ชิ้นละ 5 บาท จนถึง 30 บาท  สามารถจุดได้นานประมาณ 5-6 ชม. สร้างรายได้ให้กับครอบครัวได้เป็นอย่างดี

***นอกจากจะได้สืบสานตำนาน”ตะคันดินเผา”ให้คงอยู่ชั่วลูกหลานแล้ว ยังลดมลพิษในอากาศได้อีกด้วย

สนใจสามารถสอบถามรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่“บ้านตะคัน คุณจูคุณจิต” โทร.094-2738633

ณุ สุโขทัย/รายงาน